تحصیل در اغلب دانشگاه‌های دولتی آلمان رایگان است. تنها هزینه‌ای که دانشجویان باید پرداخت کنند، مبلغی تحت عنوان هزینه خدمات دانشجویی یا شهریه ترمی است که بسته به ایالت و دانشگاه بین ۲۵۰ تا ۱۵۰۰ یورو در هر ترم متغیر است. در ازای این مبلغ، دانشجو از خدمات بیمه، حمل‌ونقل عمومی، خدمات رفاهی و استفاده از امکانات آموزشی بهره‌مند می‌شود.
برای اقدام به تحصیل در آلمان، لازم است که متقاضی مدارک مشخصی را آماده و به‌درستی ترجمه کند. از جمله مهم‌ترین مدارک لازم برای تحصیل در آلمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مدرک دیپلم ۱۲ ساله یا معادل آن: برای ورود به دانشگاه‌های آلمان، داشتن مدرک کامل دبیرستان الزامی است. اگر دوره پیش‌دانشگاهی نیز در کشور مبدا الزامی باشد، آن مدرک هم باید ارائه شود.
- ریزنمرات تحصیلی: ترجمه رسمی نمرات دبیرستان و یا مدارک دانشگاهی پیشین با مهر تأییدیه رسمی.
- مدرک زبان: بسته به زبان تدریس رشته انتخابی، متقاضی باید مدرک زبان آلمانی (مانند TestDaF یا DSH) یا انگلیسی (مانند IELTS یا TOEFL) ارائه دهد. برای رشته‌های آلمانی‌زبان، حداقل سطح B1 یا B2 موردنیاز است.
- پاسپورت معتبر: با اعتبار حداقل ۶ ماه برای اخذ ویزای دانشجویی الزامی است.
- عکس پاسپورتی: معمولاً ۲ الی ۴ قطعه عکس جدید برای ثبت‌نام و ارائه مدارک درخواست می‌شود.
- رزومه تحصیلی و انگیزه‌نامه: توضیح درباره سوابق تحصیلی، اهداف علمی و دلایل انتخاب کشور آلمان و رشته موردنظر.
- نامه پذیرش از دانشگاه یا کالج: پس از ارسال مدارک و قبولی، نامه پذیرش رسمی باید برای اخذ ویزا ارائه شود.
- اثبات تمکن مالی: یکی از مدارک ضروری برای دریافت ویزای دانشجویی، اثبات توانایی مالی برای یک سال زندگی در آلمان است. این مبلغ در حال حاضر حدود ۱۱,۰۰۰ یورو است که باید در یک حساب بانکی مسدودشده (Blocked Account) سپرده شود.
- بیمه درمانی معتبر: بیمه سلامت برای دانشجویان الزامی است. می‌توان این بیمه را از شرکت‌های بیمه‌ای آلمانی قبل از ورود تهیه کرد یا پس از ورود ثبت نام کرد.
- گواهی عدم سوء پیشینه و سلامت پزشکی: ممکن است برخی سفارت‌ها این مدارک را در زمان بررسی پرونده درخواست کنند.
مزیت تحصیل در آلمان فقط به شهریه رایگان خلاصه نمی‌شود. امکان کار دانشجویی تا ۲۰ ساعت در هفته، اجازه اقامت پس از تحصیل برای جستجوی کار، امکان تبدیل ویزای تحصیلی به ویزای کاری و در نهایت دریافت اقامت دائم، این کشور را به گزینه‌ای ممتاز برای مهاجرت تحصیلی تبدیل کرده است.
همچنین دانشجویان متأهل می‌توانند برای خانواده خود، شامل همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال، درخواست ویزای همراه آلمان کنند. این ویزا به همراهان اجازه اقامت، کار و تحصیل در آلمان را می‌دهد. برای دریافت این نوع ویزا نیز مدارکی مانند مدارک هویتی، اثبات رابطه خانوادگی، تمکن مالی اضافی و بیمه درمانی موردنیاز است.
پس از اتمام تحصیل، فارغ‌التحصیلان می‌توانند ویزای خود را به ویزای جستجوی کار (Job Seeker) تبدیل کنند. این ویزا به آن‌ها اجازه می‌دهد تا ۱۸ ماه در آلمان اقامت داشته باشند و شغل مرتبط با رشته تحصیلی خود را پیدا کنند. در صورت یافتن شغل مناسب، امکان تبدیل این ویزا به ویزای کاری و در نهایت دریافت اقامت دائم و پاسپورت آلمانی وجود دارد.
اگر چه فرآیند اپلای و پذیرش در دانشگاه‌های آلمان به‌صورت آنلاین انجام می‌شود، اما به‌دلیل تفاوت‌های قوانین پذیرش در هر دانشگاه، پیشنهاد می‌شود متقاضیان با دقت تمام مراحل را بررسی کرده و در صورت نیاز از خدمات مشاوره حرفه‌ای استفاده کنند. مشورت با مؤسسات مهاجرتی معتبر به‌ویژه در زمینه آماده‌سازی مدارک، ترجمه رسمی، انتخاب دانشگاه، نوشتن انگیزه‌نامه و رزومه، می‌تواند مسیر مهاجرت تحصیلی شما را هموارتر و سریع‌تر کند.